ABD Ürünlerine Vergi İndirimi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, ABD'ye ziyaretine giderken, 2018 yılında binek otomobillerden bazı meyvelere kadar ABD'den ithal edilen ürünlere uygulanan ek gümrük vergilerinin kaldırıldığı bildirildi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı sitesinden de yapılan açıklamaya göre, ek gümrük vergilerinin kaldırıldığına dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Resmî Gazete’nin 22 Eylül tarihli sayısında da yayımlandı.

Yaklaşık 7 yıl önce yani 2018 yılında Rahip Brunson gibi olayların da tetiklediği bir dizi gerginliğin sonucunda ülkemiz ile ABD arasındaki ikili ilişkiler bozulmuştu.
Ki; NATO'nun en güçlü ikinci askeri gücüne sahip ülkemiz ile ABD arasındaki ilişki stratejik ortaklık olarak görülüyordu.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Stalin yönetimindeki Sovyetler Birliği'nin Erzurum ve Kars gibi Doğu Anadolu şehirlerini işgal etme planı nedeniyle ülkemiz, NATO'ya üye olmuş, bunun sonucunda bir tugayımız Kore Savaşı’na bile katılmıştı.
Batı yanlısı politikalarımız, başta Marshall yardımı olarak bilinen birçok konuda yardım almamızı sağlamıştı.

Asgari araç gereçten, gıda maddelerine kadar birçok ürün ülkemize gelmişti.
Bizim kuşak, çocukluk yıllarında okullarda içirilen süt tozundan mamul sütün tadını da, balık yağının iğrenç kokusunu da hâlâ unutmamıştır.
“Vita yağı” olarak ünlenen, teneke teneke dağıtılan margarin nedeniyle zeytinyağı tüketmeyi unutmuştuk.
Zeytinlikleri bile kestik.
Samsun'da adını zeytin ağaçlarından alan Zeytinlik Mahallesi’nde bugün tek bir zeytin ağacı bulamıyoruz.

Nazım Hikmet’in, “Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan” diyerek, ipek bir halıya benzettiği güzelim Anadolu toprakları tarıma çok elverişli topraklar olarak biliniyordu.
Ki; bizzat Atatürk'ün talimatıyla beyaza boyanarak fuar gemisi yapılan Karadeniz Vapuru, Cumhuriyetimizin ilk yıllarında dünyadaki birçok limana giderek tekstilden tarım ürünlerine kadar bu topraklarda yetiştirilen ve üretilen ürünleri sergilemeyi başarmıştı.
Bu strateji, ülkemizi özellikle tarımsal üretimde dünyada kendi kendine yeten ender ülkelerden biri yapmıştı.

TARIM OLMADAN ZENGİNLEŞEMEYİZ

Bir ülke, zenginlik yaratmak ve zenginliğini korumak için mutlaka tarımsal üretim yapmak zorundadır.
Dünyada tarım yapmadan zenginleşen hiçbir ülke olmadığı gibi, tarım yapmadan zenginliğini koruyabilen tek bir ülke yoktur.

Akarsularımızın beslediği tarıma elverişli onlarca ovamız nedeniyle bu bakımdan şanslı ülkelerden biriyiz.
Ve fakat; aynı zamanda bu olağanüstü avantajını kullanamayarak tarım yapmaktan hızla uzaklaşan bir ülke olduk.
Avrupa'nın baskısıyla tarımsal üretimi teşvik etmenin olmazsa olmaz gereklerinden biri olan sübvansiyonları kaldırmış bulunuyoruz.
Tarım sektörünü korumak zorundayız yani.

ABD İÇİN EK GÜMRÜK VERGİLERİ KALDIRILDI
Tarımı geliştirmek için içeride uygulanacak sübvansiyonlar ne kadar önemliyse, günümüzün koşullarında tarım sektörünü korumak adına gümrük vergileri gibi uygulamaların da çok önemli olduğu kabul ediliyor.
Ülkemiz, bazı ürünlere gerek gördüğü zaman ek gümrük vergileri uygulamaya koyarken; kuraklık gibi tarımsal üretimin gerilediği zamanlarda da ihtiyacı gidermek adına bu türden vergileri kaldırır.
Kimi zaman da, 2018 yılında yaşanan gerginlik nedeniyle ek vergi uygulamalarına gidilir ki; yedi yıl önce oluşan gerginlik sırasında ABD’de üretilen otomobiller ile bazı tarım ürünleri için ek gümrük vergileri uygulanmaya konmuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın son ABD gezisi öncesi, ABD ürünlerine uygulanan ek gümrük vergisi kaldırıldı.
Ek verginin kaldırılması otomotiv sektörünü ne kadar etkiler bilemem ama Tarım Kredi Kooperatifleri Birliği'nden emekli üst düzey yöneticilerden Mehmet Cengiz, uygulamanın sonlandırılmasını “Türk tarımının son çırpınışı” diye yorumluyor.

Cengiz, özelden gönderdiği mesajında şunları belirtiyor:
“22 Eylül 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile ABD menşeli pirinç yüzde 25), tütün yüzde 30), kuru yemiş yüzde 10) ve meyve gibi tarım ürünlerine uygulanan ek vergiler kaldırıldı. Bu karar, Türkiye-ABD ticaretini artırma hedefiyle alınsa da, yerli tarımı uçuruma sürüklüyor. 40 yıllık tarımcı deneyimimle uyarıyorum: Bu, çiftçimizin mezarını kazmaktır! Vergisiz ithalat, yerli çeltik üretimini yüzde 15-20 daraltacak, Antep fıstığı ve tütün çiftçilerini iflasa sürükleyecek.”

Mehmet Cengiz ayrıca bu kararla, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2024-2028 Stratejik Üretim Planı’nın anlamsız, etkisiz ve geçersiz hale geleceğini belirtirken, çiftçilerin rekabet gücünün de azalacağını ileri sürdü.

ABD'den ithal edilecek ürünler için uygulanmakta olan ek gümrük vergilerinin kaldırılma kararı, Mehmet Cengiz gibi tarım uzmanlarını mı haklı çıkaracak; yoksa vergilerin kaldırılmasıyla ticari hacmin artacağını iddia eden hükümet kanadını mı haklı çıkaracak, sonuçları bekleyip göreceğiz.