Esnafa Nefes Engeli

Yazarlar // 15 Kasım 2025 Cumartesi 01:35

Ragıp GÖKER

Bu köşede, 10 Temmuz günü yayınlanan “İş Dünyasına Nefes” başlıklı yazımızda, “Samsun TSO Başkanı Salih Zeki Murzioğlu tarafından, TOBB’un öncülüğünde KOBİ’lere nefes aldıracak yeni bir kredi uygulamasının başladığı duyuruldu. Adına da 'Nefes Kredisi' denmiş. İsmi de tam yerinde; 'İsmiyle müsemma' der ya eskiler, işte öyle. Kredi Garanti Fonu aracılığıyla 7 banka tarafından, 1 milyon lira ile 2.5 milyon lira arasında kullandırılacak nefes kredisi, iş dünyasına gerçekten nefes aldıracaktır” ifadelerini kullanmıştık.

Ancak…

TOBB’un girişimleriyle sağlanan bu haberi sevinçle karşıladığımız yazının yayınlanmasından tam dört ay sonra, 10 Kasım günü, H. HALK gazetesinin manşetinden yayınlanan bir haberde ise, esnaf kesimine kullandırılan krediler için zorluk çıkarıldığına dair bilgiler yer aldı.

TOBB’un, Ticaret ve Sanayi Odaları aracılığıyla tüccar ve sanayici kesimi için geliştirdiği projede süreç başlangıçta yaşanan bazı sorunlara rağmen zamanla sağlıklı bir şekilde işlemeye devam ediyor. Ancak, kefalet kooperatifleri aracılığıyla esnaf kesimi için kullanılan uygulamada, esnafa nefes almakta zorluk çıkarıldığı dile getiriliyor.

Özellikle, kredinin nereye harcanacağı sorusu sıkça gündeme geliyormuş.

Esnafa nefes aldırmak amacıyla geliştirilen bu projede, kredilerin doğru bir şekilde kullanılması elbette gerekir. Bir çivi çakılacaksa, o çivinin doğru yere çakılması sağlanmalıdır. Ancak, esnafın içinde bulunduğu zor durum da göz ardı edilmemeli. Gerçekten esnaf, nefes almakta zorlanıyor.

Gerek ticari, gerekse tüketici kredileri için reel faizin yüzde 50 civarlarında olduğu bir ortamda, esnaf için kefalet kooperatifleri aracılığıyla Halk Bankası tarafından uzun yıllardır kullandırılmakta olan krediler daha avantajlıdır.

TOBB’un uygulamasına “Nefes” adı verilmiş ya, aslında bu isim, esnaf kredileri için çok daha uygun gibi duruyor. Halk Bankası’nın, esnafa kullandırdığı kredinin, ticari ve tüketici kredileri gibi kredilerden maliyet bakımından daha avantajlı olmasının nedeni de budur.

Esnafa nefes aldırmak amacını güdüyorsak, kredinin nereye kullanılacağı sorgulanmamalıdır. Önemli olan, kredinin geri dönüşü olup olmayacağı, yani bankanın buna dair bir risk analizi yapmasıdır. Kredi kullanımı konusunda sürecin gereksiz yere zorlaştırılması, eğer kaynak sıkıntısı varsa başka bir sorun doğurabilir.

Bu tür zorluklar, plasman yetersizliği gibi başka ekonomik sorunlardan kaynaklanıyor olabilir.

Ülkemizde neredeyse her on yılda bir ekonomik kriz yaşanıyor. Her seferinde bu krizleri aşıyoruz ama bedel ödemek zorunda kalıyoruz. Şu anda da birçok kişi ekonomik zorluklarla mücadele ediyor.

Özellikle dar gelirli ve sabit gelirli insanlar, bu ağır ekonomik koşullar altında eziliyor. Yoksulluk sınırının 100 bin liraya yaklaştığı ve emekli maaşlarının ortalama 21 bin lira civarında olduğu düşünüldüğünde, emeklilerin yaşam standartlarının oldukça düştüğü görülüyor.

Ülkemizde 16 milyon civarında kişinin, ortalama 21 bin lira olan emekli maaşıyla geçinmek zorunda olması oldukça acı bir durum. En düşük emekli maaşı 16 bin 881 lira civarında olduğunda, bu gelirle bir ayı geçirebilmek neredeyse imkansız hale geliyor.

Bir de asgari ücretin 22 bin 104 lira olduğunu düşündüğümüzde, milyonlarca insanın geçim sıkıntısı çektiği gerçeğiyle karşılaşıyoruz.

Böyle bir ortamda, esnafın gelir kaybı yaşaması da kaçınılmazdır.

Sözün özü: Esnafa nefes aldırmalıyız ve bunu yapmakta geç kalmamalıyız.

Bu araç Paratic Piyasalar tarafından oluşturulmuştur.