CHP'nin Yeni Programı
Yazarlar // 27 Kasım 2025 Perşembe 13:35

Ragıp GÖKER

CHP, ülkemizin 1946’da çok partili demokrasiye geçmesinden bu yana, uzun soluklu bir iktidar dönemine hiç kavuşamadı.
Oysa ülke değişiyordu.

Yokluk içinde Tekâlif-i Milliye gibi fedakârlık gerektiren uygulamalara gönüllü katkısıyla kurtuluş savaşının kazanılmasını sağlayan bu milletin, iktidardan beklentileri de doğal olarak farklılaşmıştı. İşte bu değişim talebini ilk fark eden isim, dönemin CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit oldu.

Cumhuriyet’in kuruluşundaki en etkili isimlerden biri olan ve bu nedenle “İkinci Adam’’ diye anılan İsmet İnönü’ye karşı girdiği genel başkanlık yarışını, “değişim” iddiasıyla kazanmıştı. Ecevit’in yanında Deniz Baykal gibi genç, dinamik siyasetçi ve akademisyenlerden oluşan bir ekip vardı. Hazırlanan yeni programla girilen ilk seçimde CHP, Türkiye’nin birinci partisi olarak çıktı.

Dağa taşa “Karaoğlan’’ yazdıran Ecevit; “Toprak işleyenin, su kullananın’’ sloganıyla köylünün, “Ne ezilen ne ezen; insanca, hakça bir düzen’’ sloganıyla da kent çeperlerinde yaşayanların ilgisini çekmeyi başarmıştı.

1973 seçimlerinde yüzde 33 oy almasına rağmen o günkü seçim sistemi nedeniyle tek başına iktidara gelemeyen CHP; MSP ile kurduğu koalisyon hükümetiyle Kıbrıs Barış Harekâtı’nı gerçekleştirdi. Ancak harekât sonrası ülkemize uygulanan ağır ambargolar hükümeti yıprattı, koalisyon dağıldı ve CHP iktidarı kaybetti.

1970’li yıllar tüm dünyanın petrol kriziyle sarsıldığı, Türkiye’de ise sokak olaylarının giderek şiddetlendiği zor yıllardı. Benim de yaşıtlarım olan gençler sokaklarda birbirlerini boğazlıyordu.

CHP, 1977 seçimlerinde yüzde 41 gibi yüksek bir oy oranına ulaşmasına rağmen tek başına hükümet kuracak sandalyeye yine erişemedi. “11’ler vakası’’ da bu ortamda patlak verdi. Ecevit’in AP’den transfer ettiği 11 milletvekiline bakanlık vererek kurduğu hükümet de ambargoların ve TÜSİAD gibi kuruluşların sert tepkilerinin ardından uzun süre ayakta kalamadı.

Ardından 12 Eylül geldi. CHP de diğer partiler gibi kapatıldı.
Darbe sonrası CHP’nin yerine kurulan Halkçı Parti ve SODEP daha sonra birleşerek SHP’yi oluştursa da, 12 Eylül’ün gölgesinden çıkmış Turgut Özal’ın ANAP’ı, Süleyman Demirel’in DYP’si ve Necmettin Erbakan’ın Refah Partisi karşısında başarı şansı bulamadı.

Refah Partisi’nin kapatılmasından sonra CHP, bu kez Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve sonradan Adalet ve Kalkınma Partisi adını alacak olan AK Parti karşısında da uzun süre iktidar şansı bulamadı.

Ta ki Ankara’da Mansur Yavaş, İstanbul’da Ekrem İmamoğlu gibi isimlerle yerel seçim başarıları gelene kadar…
Fakat 14 Mayıs 2023 genel seçimleri CHP açısından yine hayal kırıklığıyla sonuçlandı.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 12 seçim kaybetmenin ardından Cumhurbaşkanlığı yarışına girdiği 13. seçimde de Recep Tayyip Erdoğan karşısında başarılı olamadı. Pandemi, 6 Şubat depremleri ve uzun yılların yıpranmışlığı nedeniyle AK Parti iktidarının en zayıf dönemi olarak görülen bir ortamda gidilen seçim, birçok kesime göre “kaybedilmesi kazanılmasından daha zor” bir seçimdi. Ancak sonuç değişmedi; CHP yine umduğunu bulamadı.

29 Mayıs sabahı sonuçlar kesinleşince İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu sosyal medyadan yayınladığı görüntülü mesajla CHP’de “değişim” çağrısı yaptı ve kurultay süreci başladı. Olağanüstü kurultayda Özgür Özel, CHP’nin yeni Genel Başkanı seçildi.

Özgür Özel’in liderliğinde girilen ilk seçim olan 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde CHP, 47 yıl aradan sonra yeniden Türkiye’nin birinci partisi oldu.
Ancak CHP’ye yerelde birinci olmak yetmiyordu.
Genelde de iktidar isteniyordu.

Bu nedenle CHP’nin hem yenilenmesi hem de kendini yeniden tanımlaması gerekiyordu.

Bu hafta sonu yapılacak kurultayda CHP sadece genel başkanını ve yöneticilerini seçmeyecek; aynı zamanda hazırladığı yeni parti programını da delegelerin onayına sunacak.

Peki CHP’nin yeni programı Türk halkına ne vaat ediyor?
Bu soruya yarın yayımlanacak yazının ikinci bölümünde ayrıntılı şekilde değinelim ki hem programa yoğunlaşalım hem de sizin zamanınızı daha fazla almayalım.

Yarın: CHP’nin Yeni Programı (2)