OTORİTEYE BOYUN EĞMEK #7 – BEŞ MAYMUN
Toplum…
Kendi koyduğu veya Yaradan’ın emrettiği kurallar dahilinde yaşayan insanlar…
Bazen de kendi kendilerine farkında olmadan oluşturdukları davranışlar var…
Mahalle baskısı , sürü psikolojisi veya “sosyal öğrenme”…
Adı ne olursa olsun, profesyonelce bazen de doğal olarak insanı insan yapan değerlerden birisi olan “sorgulama/muhakeme” yeteneğini sıfırlatan durumlar, baskılar, dayatmalar, güdülemeler, telkinler ile yaşıyoruz, yaşatılıyoruz…
***
Bu konu ile ilgili 1967 yılında bir deney yapılmış…
Beş maymun deneyi …
Ortaya bir merdiven ve tepesine de iple bağlı bir salkım muz asılı bir kafese beş maymun koymuşlar.
Her bir maymun merdivene çıkıp muza ulaşmak istediğinde dışarıdan üzerine soğuk su sıkmışlar…
Maymunlar için bir tarafta en çok sevdikleri muz, diğer tarafta en nefret ettikleri ve korktukları su…
Her maymun aynı denemeye giriştiğinde buz gibi soğuk su ile ıslatılmış…
Bütün maymunlar bu denemeler sonunda ıslanmayı tecrübe etmişler…
Bir süre sonra muzlara hareketlenen maymunlar diğerleri tarafından engellenmeye başlanmış…
Bu sefer suyu kapatıp, maymunlardan biri dışarı alınıp yerine yeni bir maymun koymuşlar…
Yeni maymunun ilk yaptığı iş muzlara ulaşmak için merdivene tırmanmak olmuş…
Fakat diğer dört maymun buna izin vermeyerek ve yeni maymunu ıslanmasını önlemek amaçlı dövmüşler….
Daha sonra ilk ıslanmış maymunlardan biri daha kafesten alınır ve yerine yeni bir maymun konulmuş…
Yeni ikinci maymunda muzu almak için merdivene ilk yaptığı atakta diğer maymunlar tarafından dayak yemiş…
Bu ikinci yeni maymunu en şiddetli ve istekli döven ise ilk yeni maymun olmuş…
İlk ıslanan maymunlardan üçüncüsü de değiştirilir…
Üçüncü yeni gelen maymunda ilk atağında cezalandırılmış…
İlk yeni gelen iki maymunun sonradan geleni niye dövdükleri konusunda bir fikirleri yok ama yine de dövmüşler.
Son olarak da kafesteki ilk ıslanan gruptan son maymun olan dördüncü ve beşinci de değiştirilmiş…
Tepelerinde bir salkım muz asılı olduğu halde artık hiçbir maymun merdivene yaklaşıp muzları almak için hamle yapamamış.
***
Buna “organizasyonel/toplumsal negatif öğrenme” deniliyor…
Yaşamın içindeki durumları ve olayları muhakeme edin, toplumda zaman içerisinde oluşmuş/oluşturulmuş her genel kanı/algı doğru değildir…
İnsanı insan yapan değer Yaradan tarafından bizlere bahşedilen “akıl” dır…
Aklınızı kullanın!..
Kullanmazsanız; Yaradan’a karşı gelir,
Hayatınızdan memnun olmaya başlar, kurulu düzenin kuru kuruya en ateşli savunucusu olur,
Doğruyu yapmaya çalışanlara kendinizce “deli gibi” bakmaya başlar,
Düzeni değiştirip doğruları yapmak isteyenlere en çok ve en iştahla siz engel olursunuz…
Hüseyin KURT
Kasım
Kasım
Mayıs
Mayıs
Mayıs
Nisan
Nisan
Şubat
Şubat
Haziran
Nisan
Mart
Mart
Mart
Şubat