Ekonomimiz Hala Kırılgan mı?

Yazarlar // 17 Kasım 2019 Pazar 08:57

Ragıp GÖKER

Hazine ve maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Ordu İşdünyası ile buluşmasında "İsminin başında ekonomist, profesör vs. yazan ama bu ülkeye zarar vermeye çalışan, hangi tabloları çizerek milleti korkutmaya, Türkiye aleyhinde bir algı oluşturmaya çalışan bu kişilerin terör eylemlerinde gördüğümüz ekipten farkı yok’’ dediği konuşmasının üzerinden yaklaşık 10 gün geçti.

Bakan’ın bu konuşmasında ekonomiyi eleştirenleri teröristlerle aynı kefeye koyup, koymadığına dair tartışmalar hala sürerken, bir ekonomist olan Samsun Bağımsız Milletvekili Erhan Usta’dan gelen mesajlar, ekonomide alarm zillerinin halen çalmakta olduğunu gösteriyor.

Erhan Usta, mesajında, 2017 yılının son günlerinde hükümeti uyardıklarını hatırlatıyor.

O günlerde hükümeti uyarırken, ‘’kırılganların kırılganıyız, ekonomik güvenliğimiz tehdit altında, saldırılara açığız demiştik’’ diyen Usta, nitekim 8 ay sonra kur şoku yaşadığımızı ama buna rağmen ekonomimizin düzelmediğini iddia ediyor.

Ekonomimizin 2002’den daha kötü olduğunu ileri süren Erhan Usta, Dünya Bankasının uluslararası borç İstatistiklerine göre, son durum itibariyle çok net bir şekilde kırılganlar liginin sonuncusu sırasında olduğumuzu söylüyor.

Göstergelerde sonuncu sırada olmamızın yanı sıra, geçen iki yılda ekonomide iyileşme beklerken, daha da kötü durumun yaşanmakta olduğunu iddia eden Erhan Usta bu ekonomik yapılarında kırılganlıklar yaşayan 5 ülke ile kıyaslarken tespitlerini şöyle sıralıyor:

-Kırılgan 5’li içerisinde dış borcun milli gelire oranında, yüzde 59 ile en kötü ülkeyiz. Durumumuz 2002’den de kötü.

- Dış borcun ihracata oranında da yüzde 194 ile en kötü ülkeyiz.

- Kısa vadeli dış borcun toplam dış borca oranında yüzde 26 ile yine en kötüyüz.

- Toplam borç servisinin (yani borç geri ödemelerinin) ithalata oranında yüzde 37 ile en kötüyüz.

- Uzun vadeli dış borç anapara ödemelerinin milli gelire oranında yüzde 9 ile açık ara en kötü ülkeyiz.

- Dış borç faiz ödemelerinin milli gelire oranında yüzde 2,2 ile en kötü ülkeyiz.

- Toplam rezervlerin toplam dış borca oranında yüzde 16 ile ligimizde sonuncuyuz. Rusya, Hindistan ve Brezilya rezerv yeterliliği bakımında bize göre çok çok önde.

- Toplam rezervlerin ithalat karşılığına bakarsak yüzde 3,4 ile ligimizde yine sonuncuyuz. Rezervlerimiz sadece 3,4 aylık ithalatımızı karşılarken Brezilya rezervleriyle 14,1 aylık ithalatını karşılayabilir durumda.

- Sonuç itibarıyla kırılganlık anlamında, yani ekonomik güvenlik ve tehditlere açıklık anlamında, ne yazık ki yol kat edemedik. 2019 yılında ekonomimizdeki daralma, döviz kurundaki oynaklığa kalkan olmuş durumdadır. Son dönemde kurdaki stabilizasyon bizi aldatmasın.

- Lakin ekonomiyi canlandırma çabalarıyla kırılganlıklarımızın yeniden görünür hale gelme riski hafife alınmamalıdır. Önümüzdeki süreç için ne yazık ki hükümete, iki sene önceki uyarımı tekrarlama gereği duyuyorum. Tekrar aynı hataya kesinlikle düşülmemelidir.

Durum, kritiktir.

Erhan Usta’nın görüşlerini, Milletvekili seçilmeden önce AK Parti iktidarı döneminde ekonomimize yön veren üst düzey bürokratlardan biri olduğunu bildiğim için ekonomiye dair görüşlerini önemserim.

Kendisiyle MHP Gurup Başkanvekili iken röportaj da yapmıştım.

AK parti’nin 2007 yılına kadar çok başarılı bir ekonomi politikası yürüttüğünü her seferde söylemekten çekinmiyor.

Ülkemiz bu yıl 180 milyar dolayında dış borç ödeyecek.

Borç yükü zaten belimizi büküyor.

İhracatımız ithalatın zaten çok altında kalıyor. Cari açığı doğuran en büyük etkenlerden biri de zaten budur.

İşsizlik yüzde 14ile tarihi rekor kırmış, özellikle gençlerimizin dörtte birine iş bulamıyoruz.

Bu durum beni de çek endişelendiriyor.

Bütçe de açık veriyor.

Hükümet yeni vergi yasalarıyla bu durumu dengelemeye çalışıyor.

Ortada bir sorun olduğu muhakkak ama ben yine de panik yapmaya gerek olmadığı düşünüyorum ama bunun da en önemli koşulu bir an önce yerinden üretmeye başlamalıyız.