TMO‘nun Görev Tanımı

Yaklaşık 10 gün önce bu sütunlarda yayınlanan  'Türk Fındığı ve TMO' başlıklı bir yazı ile fındıkta değer kaybına son vermenin yöntemi olarak Fiskobirlik'in yeniden, piyasa aktörü yapılması gerektiğini anlatmıştım.
Bunu söylerken de TMO'nun, bu işte çuvalladığını iddia etmiştim.
TMO'nun, Giresun fındığına 10.5, Levant tipi fındığa ise 10 lira fiyat vereceğini açıkladıktan sonra gelen tepkilere cevap veren Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, üreticilerin en az yüzde 80'inin, uyguladıkları politikalardan memnun olduklarını söylemişti.
TMO'da benzer iddia da bulunuyor.
Hayret.
Bakan'ın AK Partililerin gazına gelerek ''üretici memnun'' demesine şaşırmam.
Doktordan devşirme olsa da o bir siyasetçi sonuçta.
Ucu açık konuşurlar.
Bir kere coşkuyu vermeye gör.
'Kim tutar babından' atış serbest olur yani.
Ama bir kamu kuruluşu olan TMO'nun bunu yapmasına şaşırırım, kamu kurumlarını yönetenlerde, kamusal sorumluluk olmalıdır çünkü.
Türkiye'de kayıtlı 400 bin fındık üreten aile var.
Ki; yüzde 80'i, 320 bin aileye denk gelir.
Bakan'ın 320 bin üreticinin,  piyasanın açıldığı ilk günlerde bunu ölçmesi mümkün değildir.
Aynı şekilde TMO' da böyle bir ölçümleme yapamaz.
Müşteri memnuniyeti veya bu mevzuda olduğu gibi üretici memnuniyetini ölçmenin iki yöntemi var.
Birinci yöntem en bilindik olanıdır.
O'da anket yaptırmaktır.
TMO'nun böyle bir anket yaptırdığını sanmam.
Memnuniyeti ölçmenin ikinci yöntem de, Bakan'ın açıklamasıyla bilgi sahibi olduğumuz, 640 bin ton dolayındaki fındığın en az yüzde 80'inin TMO tarafından alınmış olmasıdır.
Türkiye'de üretilen fındığın bu yıl ne kadarını aldı TMO bunu bilmiyoruz. Samsun Şube Müdürüyle 10 gün önce yaptığımız telefon konuşmasında TMO'nun,  4 bin tonu Samsun'dan olmak üzere bölgeden ancak, 10 bin ton fındık aldığını biliyoruz.
Bugün itibariyle alımın ne kadara ulaştığını öğrenmek için Şube Müdürünü aradım ama telefon çağrıma bir yanıt alamadım. Bunun üzerine kurumun internet sitesinden bilgi edinmeyi denedim ama şaşılacak kurumun, görev tanımında fındık yok.
Şaşırdınız değil mi?
Hububat, Mısır, Çeltik/Pirinç ve Haşhaş var ama Fındık yok.
Kurumun sitesindeki stratejik plan başlığıyla yayınlanan bölümün, 64. sayfasında yapılan görev tanımı şöyle yapılmış:
TMO; ülkemizde buğday, arpa, mısır, çavdar, yulaf, çeltik gibi ürünlerde piyasa düzenini sağlamakla görevli olup ayrıca haşhaş ve uyuşturucu maddelere konulan devlet tekelini de yürütmektedir.
2007 yılında fındık almaya başlayan TMO, bu işe bir dönem ara vermiş olsa da fındık alımıyla ilgili bir görev tanımı bulunmayan yapısıyla, Avrupalı alıcıların üzerinde en çok plan yaptıkları bu ürünün piyasa dengelerini nasıl sağlayacak.
Daha önce de yazdım.
Arpa ve buğday gibi durağan ürünleri almak için kurgulanmış TMO, piyasada fiyatları gün içinde bile birkaç kez değişebilen fındık almak için uygun yapıda değil.
Olamaz da.