Sistemsizlik Başa Bela!

Yağmur yağıyor

Seller akıyor

Komşu kızı

Camdan bakıyor

Çocukluk günlerimizde bu şarkıyı söylerdik.

Dilimize pelesenk olmuştu bu sözler.

Yağmur yağacak elbette.

Seller de akacak.

Yeter ki su taşkını olmasın.

Can ve mal kaybı olmasın.

Yağmur suyu zarar vermez.

Su taşkını zarar verir.

İlk defa yağmur yağmıyor.

Ormanlarımız da ilk defa yanmıyor.

Buna şaşırmıyoruz elbette.

Şaşırdığımız şey.

Bu tür felaketlerde can ve mal kayıplarının olmasıdır.

Neden yangınları söndüremiyoruz.

Neden yağmur suyu sonucu su taşkını oluyor ve can ve mal kayıpları oluyor.

Bunun bir tek sebebi olmalı.

Sistemsizlik.

Adına ister ''Sistem'' deyin..

İsterseniz ''Yöntem'' deyin.

Ya da ne bileyim.

Bu durumu ''Metot'' olarak adlandırın.

Dünya gazetesinin yazarlarından Rüştü Bozkurt, bölgemizde de verdiği konferanslarda ''Metot o kadar önemsizdir ki, sadece esası ilgilendirir'' derdi.

Metodu olmayanların hiç bir işte başarılı olamayacağını söylüyordu yani.

Samsunlu İnşaat Mühendisi Hasan Koç ise bu konudaki iddiasını daha ileriye taşıyor.

Sistemsizliğin, sonucunda toplumun mankurtlaşacağını ileri sürüyor.

Yazılarımı takip ettiğini bildiğim Hasan Koç, zaman zaman yazılarıma özelden attığı mesajlarla yorumlar yazar.

Geçen hafta yayınlanan büyükşehir projeleri ile ilgili yazım için yaptığı yorumda sistem konusunu ele almış.

Şöyle ki:

Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşundaki yapının SİSTEM ilkelerine göre olduğunu anlamadan ne Atatürk, nede Cumhuriyet, nede yönetim, temsil, içdenetim ve bunların içinde bulunan proje tanımı anlaşılabilir.

Daha önce paylaşmaya çalıştığım ve anlatamadığım SİSTEM konusu ne yazık ki üniversiteler dahil bilinmemektedir. Almanya 1930 larda , belkide 1920 lerde Atatürk ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti devlet sisteminden esinlenerek sistem geliştirmeye, bilimsel yaklaşım getirebilmek için önce Berlin Teknik Üniversitesinde Bilgi Sistemleri Informatik Enstitüsünü kurmuştur. Günümüzde; ders programları incelenirse bütün mesleki disiplinlerde haftada 9 saat gibi yoğun sistem dersi verilmektedir.Çünkü bilirler ki başında bulunduğumuz çağ bilgi çağı, bir bakımada sistem çağıdır.

Toplumumuzun bütün kesimleri, Atatürk ile uygulama ile gelen (o günün çok az imkanları ile) sistem yaklaşımı yerine; dışarıdan tek merkezden emir ve direktifle işleyen, liderliğin (diktatörlüğe davetiye çıkarır) önplana çıkarıldığı, gerçekte sağcısı (tarikat, cemaat vb ) solcusu, sağcısı yani örgütlenmeleri tek merkeze bağlı, dilsiz, sağır, kör ve sadece belli talimatları ezbereleyen,beynini kullanamayan mankurtlaşmış toplum oluşmuştur.

Bu nedenle farklı ve yeni bilgi ve teknoloji üretilemez.

Tek merkeze bağlı sağcı ve solcu mankurtlar; fikri hür düşüncesi hür ve çözümün bilim ve fen olduğu vb ilkeleri lider yaklaşımı, liderlerin anlayışına ters düşer.

Devlet sistemi , ister genel isterse yerel olsun yapısı ; Yönetim ,Temsil ve İç Denetim alt sistemlerinden oluşur.

Yönetim alt sistemi ; bilimi ve feni ifade eder, (Teknik, sağlık,hukuk, eğitim, güvenlik vb) temel işlevi; toplumun gereksinmelerini belirlemek, projelendirmek, uygulamak hizmetleridir.

Bu bilimsel ve teknik alt sistemde yönetim karar odakları,öneri seçenekleri  oluşur.

Böylece yönetim alanlarının sürekliliği içinde yapılan bütün işler , uygulanan projeler sistem bütünlüğü içinde bir birinin tamamlayıcısı olur.

Gelişimlerin 50 veya 100 yıllık projeksiyonları esas alınır.

Karar odakları seçenekleri, çeşitli mesleki disiplinlerin uzmanlık alanları ile düzenlenir.

Temsil  alt sistemi; yönetim alt sisteminin öncelik ve finansman kaynaklarına vb göre hazırladığı çalışmaları toplum adına temsil etme (karar değil) toplumu bilgilendirme gibi görevi vardır.

Politikacı çok cahil olabileceği gibi, cahil olmasa bile yönetim alt sistemi ve uzun soluklu bilimsel mesleki ve uzmanlık düzeyinde oluşması gereken yönetim kararlarını verebilme imkanı yoktur.

Gelişmemiş tıplum politikacıdan (lider, padişah, kral, diktatör vb gibi) proje isterse, bu kadar kapsamlı olan proje konusu; yap boz, yerine getirlemeyeceği gibi yalancı aldatan duruma düşer.

Diğer taraftan politikacı da görevi olmayan bu yetkiyi, sorumsuzca sizin için der ve yandaşlarıns para transferinde kullanır.

Daha da ilerisi görünmeyen lidere ( kabara) mankurtluk yapar.

Üçüncü önemli alt sistem; İç denetim alt sistemidir ( danıştay, sayıştay, anayasa vb ile TSK ,Üniversiteler vb) bunlar özerk kuruluşlardır ve kimseden emir almazlar. Çünkü yönetim , temsil vb alt sistemlerdeki birimler ile sürekli denetim yaparlar. İç denetim aşamasında daima ilk geriye dönüş noktalarına; kendi kendini düzenleyerek ve düzelterek dönülebilir.

Her durumda bir dış denetim vardır ve iç denetim başarılı değilse işlevini yerine getiremiyorsa, dış denetim sansasyonel olarak ve geriye dönülemez can ve mal vb kayıplar ile kendini gösterir.

Temsil edenler (politikacı) yönetim kararları ( proje vb) vermesi sistemlerin belirgin çöküş nedeni olan SİSTEM KARMAŞASI oluşur. Bu durum kaos aşamasına gelmiştir.

Trafik tıkanır, küçücük çocuklarımız dağın başındaki apartman okullara dolmuşlar ile gider gelir. Devlet sisteminin asli görevleri olan eğitim, sağlık, ulaşım, hukuk, güvenlik vb işlevler kaosa dönüşür.