Dürüm Döner Ekonomisinden Beklenen

Samsun’da bu yılın ilk altı ayında 245 esnaf kepenk kapatmış. Altı ay içinde 245 esnaf kardeşimiz batmış yani. 245’i, karı- koca, bir de çocuk hesabıyla yapacak olursak, bu şehirde 735 kişi aç biilaç şekilde bir lokma ekmeğe muhtaç kalmış demektir. Bu şehirde 245 esnaf kepenk kapatırken, yenileri açılmıştır diye düşünürseniz. İşte onda yanılırsınız. Şehir ekonomisindeki durumu ölçebileceğimiz birkaç nokta var. Bir sanayi sitesini yıkıp, yerine cami yapmayı planlamış bir şehirde, sanayi esnafının kan ağladığını söylememe sanırım gerek bile yoktur. OSB’leri sormayın bile. Dal kıpırdamıyor oralarda. Yeni bir fabrika açılışına dair heyecanı duymayalı yıllar oldu. Ama kapanan işletme çok. Şehrin can damarı çiftlik caddesi dürüm dönerciden geçilmiyor ama. Telefoncu kapatıyor yerine dürümcü açılıyor. Ya da dürümcü kapatıyor, telefoncu açılıyor. Kim kazanıyor. Kazancını kira gelirine bağlamış gayrı menkul zenginleri, yani dükkan sahipleri. Bir zamanlar hırdavatçıların ve diğer sanayi ürünlerini satanların yoğun olduğu Necipbey ve Bankalar caddelerinde bile telefoncu ve dürümcüden geçilmiyor. Geçmişin cıvıl cıvıl caddesi Mecidiye’de yeni bir işyerinin açıldığına yıllardır şahit olamıyoruz. Dostum Erdem Demirdağ’ın dün bir sosyal paylaşım sitesinde yazdıkları ilginçti Aynen şöyle: Kapıda 19 plakalı bir araba durdu, içinden teknisyen kıyafetli iki delikanlı indi, selam verdi. "Buyurun gençler" dedim, "Abi biz Samgaz'dan geliyoruz, on senesi dolmuş sayacı değiştireceğiz" dediler. Takıldım "Mevcut sayaç yeterince iyi kazıklayamıyor mu?" Espriden anlayan çocuklarmış, eğlendik.. Kart/kimlik kontrollerinden sonra işlerini yapmalarına izin verdim. O arada sohbet ediyoruz, soruyorum; "Çorumlu musunuz?" "Hayır Abi biz Samsunluyuz" "E peki araba neden 55 değil de, 19 plaka?" "Şirket Çorumlu Abi" Buyur şimdi. Samsun'da iş yapacak esnaf, tüccar, müteşebbis kalmamış; Samsun gaz işlerini Çorum'dan gelen şirket yapıyor. Allah'tan asgari ücrete tabi çalışanları Samsun'dan diyerek kendimi avuttum... Samgaz kurulurken de bir sürü taşeron Samsun'u delik deşik etmişti, içlerinde bir tek Samsunlu hafriyat tesisat firması yoktu. Yazık... Çorumlu iş insanlarının da Samsun’da iş yapmak hakkı var elbette. Erdem’in anlatmak istediği de bu değil zaten. Çorum’da iş yapan Samsunlularda var nitekim. Çorum, ölçek bakımından ancak bizim dörtte birimiz kadar biliyorsunuz ama bizim iş insanlarımızın kolaylıkla yapabilecekleri bir işi gelip alabiliyorlar. Bu durum bizim esnafımızın beceriksizliğinden değil asla. Samsun esnafı bitik artık. Anlayın bunu. Mevcudiyetini dürüm döner ekonomisine bağlamış şehrin geleceği durum da budur aslında. Sözün bittiği yerdeyiz yani.