Değerli Tarım

Sürdürülebilir tarım politikalarını oluşturmanın yolunun ‘İyi Tarım’ uygulamalarından geçtiğine inanılıyor.
Türkiye, iyi tarım yapabilir mi?
Bunu Tarım Bakanlığından beklemiyorum ama bu konuda girişimcilerimizin çabalarını da görmezden gelemem.
Bakanlıktan neden beklemem, öncelikle onu açıklayayım.
Ücretleri Tarım Bakanlığı tarafından karşılanmak üzere, ziraat odalarında istihdam edilme koşuluyla 2009 yılında başlatılan, sertifikalı tarım danışmanlığı uygulamasından bile vazgeçilirken, ülkemin bakanlık eliyle, iyi tarım uygulaması yapmasını beklemek hayalcilik olur.
Pazartesi ve Salı günlerini, Ferrero’nun, iyi tarım uygulamasına örnek gösterilebilecek projesinin ayrıntılarını öğrenmek için İstanbul’da geçirdim.
Ferrero, bizim ‘’İyi Tarım’’ dediğimiz uygulamaya benzeyen projesine ‘’Değerli Tarım’’ adını vermiş.
Yakında Samsun’da başlayacak ve 15 yıl süreyle uygulanacak proje kapsamında Trabzon, Ordu, Giresun, Düzce ve Sakarya’da 16 bin dolayında üreticiye ulaşılmış.
Toplantının açılışını yapan Ferrero Fındık Kurumsal İletişim Danışmanı Yasemin Taşkın,  çiftçimizin de, bahçelerimizin de yaşlı olduğunu, bu nedenle ülkemizde fındık tarımından beklenen verimin alınamadığını söyledi.
Ferrero, yüzde yüz yerli olduğunu iddia ettiği Değerli Tarım Projesi için 300 milyon lira bütçe ayırmış.
Projenin direktörü olan Ersin Arısoy, projenin Reform, Kalite, Verimlilik, Uluslararası Rekabet, Sürdürülebilir Karlılık ve Modern Tarım esaslarına dayandığını söylerken, toplantıya İtalya’dan video konferansla katılan Ferrero Genel Müdür Stefano Gagliasso ise, ülkemizin fındık üretiminde çok önemli olduğunu ama yalnız olmadığını hatırlattı.
Yüzde 90 dolayındaki pazar payımızın kısa bir süre önce yüzde 71’e, günümüzde ise yüzde 63’e gerilediğini belirten Ferrero Genel Müdürü, üretimde dünya lideri olan ülkemizin dekar başına alınan verim sıralamasında ise altıncı sıralarda olduğuna vurgu yaptı.
Gagliasso, uluslararası pazarda sürdürülebilir rekabet için dekar başına verimi yükseltmenin yanı sıra, piyasalarda randıman olarak adlandırılan ürün kalitesini de artırmak gerektiğini anlattı.
Fındık üretiminde tekel olmakla övünürüz ama Stefano Gagliosso’yu dinlerken, hem hamasetin pek işe yaramadığı gerçeğiyle yüzleştim, hem de dünyanın en önemli üreticisi olmamıza rağmen, neden piyasalarda etkili olmadığımızı da anlamış oldum.
Biz, fındık üretiminde iyimser bir tahminle, dekar başına bir ton verim alırken ki, reel de verim 850 kilo dolayındadır.  ABD’nin Oregon eyaletindeki üreticilerin dekar başına verimi, 2.75 tona ulaşmış bile.
İtalya’daki üretim ise 2.50 civarındaymış.
Şili de, dekar başına verimi 2 tonun üzerine çıkaran ülkelerden.
Dekar başına verimi arttırırken, kaliteli ürün çıkarmaya da özen göstermeliyiz.
Bunu yapmanın yolu da Ferrero’nun ‘’Değerli Tarım’’ adını verdiği proje gibi İyi Tarım uygulamalarıyla gerçekleştirebiliriz ancak.
Uygulanmakta olan bu proje hiç şüphesiz önemli ve değerlidir.
Ancak üreticilerin bir bölümü, piyasada tekel oluşturacağı gerekçesiyle şirkete hala şüpheyle bakıyor.
Şirketin de bundan rahatsız olduğunu, toplantı sırasındaki soru cevap bölümünde ‘’Türkiye’nin iyi tarım uygulamalarını engelleyen nedenlerden birinin de, miras hukukumuzdan kaynaklanan parçalı arazi yapısı olduğu anlaşılıyor. Ferrero’nun, değerli tarım projesi kapsamında arazi toplulaştırması gibi bir uygulamayı yapması da, verimi arttırma konusunda üreticilere örnek olacaktır, böyle bir uygulama yapar mısınız?’’ şeklindeki soruma ’’biz devlet değiliz’’ diye yanıt veren şirket yetkililerinin telaşlı halini, yemek arasında, konuşulanlar sırasında, en çok bu tipteki spekülatif haberlerden hoşlanmadığını öğrenince anladım.
Kenan Oltan’ın, on yıl kadar önce, ‘’fındık bir lira olmalı’’ şeklindeki demecinden, Oltan Gıda’nın yeni sahipleri Ferrero tarafından, verimi ve kaliteyi arttırmak amaçlı projelerin uygulanmaya konulmuş olmasını da önemli buluyorum.