Bilim için Antartika seferi

Türkiye’nin Antarktika’da "Türkiye Bilimsel Araştırma Üssü" kurması için çalışma başlatıldı. Cumhurbaşkanlığının himayesinde, Bilim- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının sorumluluğunda, İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (PolReC) koordinasyonunda geçtiğimiz şubat ayında bir grup bilim adamı Antarktika’ya gitti. Türkiye’deki bilim insanlarına ve üniversitelerine bilimsel araştırmalarını yapabilme imkanı sunulması planlanan üs için en doğru noktayı tespit etmek üzere bölgeye giden ekip, araştırma ve fizibilite çalışmalarını tamamlamasının ardından yurda döndü. Türkiye’nin Antarktika’da bilim üssü kurması için karar alınmasının ardından İstanbul’da bir toplantı düzenlendi ve toplantıya katılan akademisyenlerden görüş alındığını dile getiren Alkan, araştırma gezisi için 24 Şubat tarihinde yola çıktıklarını hatırlattı.

Şili ve Arjantin’in ardından bölgeye gittiklerini anlatan Alkan, “Bir ay boyunca sürekli gözlemlerde keşiflerde bulunduk. Gitmeden önce üs kurulması planlanan bölgeler için haritalar üzerinde çalışmalar yapmıştık. Uygun alanlar vardı. Oralarda çeşitli incelemeler ve keşif çalışmaları yaptık. Gerekli görülen yerlerde araziye çıkarak ölçümler yaptık. Güzergahımız üzerinde Arjantin, Şili, Çin, Rusya, Ukrayna gibi ülkelerin üslerine uğradık. Ziyaretlerimizin amacı bu ülkelerin lojistik faaliyetlerini nasıl yürüttüklerini görmekti. Oralar da lojistik çok büyük problem. Lojistik maliyetleri çok yüksek. Herhangi bir ülkenin orada yaptığı araştırma faaliyetleri için yapılan harcamaların yüzde 60-70 veya daha fazlasını lojistik faaliyetler oluşturuyor. Bu ziyaretlerde üslerde nasıl yaşam idame ettirildiğini, hangi bilimsel araştırmalar yapıldığını ne gibi çalışmalar yapıldığına yönelik gözlemlerde yaptık” dedi.



“Amacımız, orada Türk bayrağını dalgalandırmanın yanı sıra bilimsel araştırmalar yapmak”

Amaçlarının Antarktika’da Türk bayrağını dalgalandırmanın yanı sıra aynı zamanda bilimsel araştırma yapmak olduğunu vurgulayan Alkan, “Ülkemizin gelecekte orada hak iddia edebilmesi için yapılması gerekenlerden birisi de bu araştırmanın yapılmasıydı. Türkiye şu an Antarktik araştırmalar sistemine danışman ülke olarak girmeye çalışıyor. Bununla ilgili yapılması gereken birkaç işlem vardı. En az üç araştırma gezisinin yapılması gibi kabul gören bir şey var. Şu an ilk araştırma gezisini gerçekleştirdik. Kasım-Aralık aylarında iki veya üç ay sürecek ikinci araştırma gezisi planlanıyor” ifadelerini kullandı.



“Türkiye’deki ya da dünyanın herhangi bir bölgesindeki çalışmalardan daha fazlasını orada yapma şansınız var”

Antarktika’nın tamamen el değmemiş bir yer olduğunu anlatan Alkan, “Orada hiçbir ülkenin toprağı yok. Sadece orada bilimsel araştırma yapma ya da geçmişe dayalı olarak orada yaptıkları geziler, araştırmalar ya da toprak yakınlığından dolayı ülkelerin hak iddiaları var. Arjantin, Şili, Belçika, İngiltere, Güney Afrika, Yeni Zelanda gibi ülkelerin orada üsleri var. Bilimsel araştırmalar yapıyorlar. Antarktika Türkiye’de yaptığımız ya da yapacağımız araştırmaların daha fazlasını orada yapabiliriz. Kendim harita, kadastro açısından bakacak olursam orada volkanik çalışmaları, deniz buzu, yer altı, kaynakların incelenmesi olabilir. Bunun haricinde canlı çeşitliliği çok fazla. Karada çok fazla canlı çeşidiyle karşılaşmıyorsunuz ama mesela fok, penguen gibi hayvanlarla karada karşılaşıyorsunuz ama deniz çok canlı. Bizim Türkiye’de karşılaşabileceğimizden daha fazla. İstanbul Teknik Üniversitesinden Yrd. Doç. Burak Karacık hocamız kendisi aynı zamanda profesyonel dalgıç. Numune almak için serbest dalış yaptı. Dalışlarından birisinde kendisi denizin dibinde birkaç tane kaya kütlesi çıkardı. Onu bir kapta topladık. 45 tane gözle görülür canlı türüne rastladık. Buna pek kolay kolay rastlayamazsınız. Tamamen el değmemiş bir arazi olduğu için Türkiye’deki çalışmalardan ya da dünyanın herhangi bir bölgesindeki çalışmalardan daha fazlasını orada gerçekleştirme şansınız var. Mesafeler çok enteresan. Göz yanıltıyor. Buradaki en büyük dezavantaj şu herhangi bir bitki topluluğu yok. Yosunları saymıyorum. Kara üzerinde insan yapımı hiçbir şey olmadığı için mesafe olgunuzu kaybediyorsunuz. Arazi yapısı çok statik değil, dinamik değişkenlik gösteriyor. Kıta genelinde yaz ve kış aylarında ayak basılacak alan değişiyor. Bu araştırma gezisinin asıl amacı Türkiye’nin orada bilimsel bir üs kurması için orada yapılması gereken bilimsel çalışmalar. Kendi alanımızda güzel çalışmalar yaptığımızı düşünüyorum. Yaptığımız çalışmalar başlangıç sayılır. Gelecekte yapılacak çalışmalar için iyi bir alt yapı kurduğumuzu düşünüyorum” şeklinde konuştu.



“Bu çalışma bütün üniversiteleri ilgilendiren bir çalışma”

Bu çalışmanın bütün üniversiteleri ilgilendiren bir çalışma olduğunu kaydeden Alkan, “Araştırma gezisinde İstanbul ve Karadeniz Teknik Üniversitelerinden hocalarımız vardı. Bu çalışmaya bakarsanız bütün üniversiteleri bütün araştırmacıları ilgilendiren bir çalışma. Cumhurbaşkanımız ve bakanımızda bu çalışmaya daha fazla üniversitenin katılması hususunda hemfikirler. Hitit Üniversitesinden bir araştırmacı olarak orada bulunmak dolayı büyük bir gurur duyuyorum. Bunu sağlayan Rektörümüz Prof. Dr. Reha Metin Alkan, Ömer Derindere MYO Müdürü Yrd. Doç. Dr. Mustafa Tolga Çırak ve diğer hocalarımıza teşekkür ediyorum. Onların sayesinde Antarktika’da üniversitemin adını duyurmak benim için ayrı bir onur kaynağı. İnşallah bu çalışmaların devamı gelecek” diye konuştu.